آئين نامه معافيت نظام وظيفه

تعاريف:
1) ماده 6 قانون جامع حمايت از حقوق معلولان (مصوب 1383/2/16):
يكي از فرزندان اوليايي كه خود ناتوان و معلول بوده (هر دو يا يكي از آنها معلول باشد) و يا حداقل دو نفر از فرزندان آنها ناتوان و معلول باشد از انجام خدمت وظيفه عمومي معاف مي گردد.
همچنين همسراني كه زن ناتوان و معلول خود را سرپرستي مي نمايند مادامي كه سرپرستي همسر ناتوان و معلول را برعهده داشته باشند از انجام خدمت وظيفه عمومي معاف مي گردند.

2) ماده 9 عفو مقام معظم رهبري: كليه خانواده هايي كه داراي فرزند معلول جسمي، ذهني و روحي بوده و داراي يك فرزند ذكور سالم بالاي 18 سال باشند آن فرزند سالم مشمول از خدمت معاف مي گردد.

3) معلول: فردي كه به تشخيص كميسيون پزشكي سازمان بهزيستي بر اثر ضايعه جسمي، ذهني ، رواني يا توأم اختلال مستمر و قابل توجهي در سلامت و كارايي عمومي وي ايجاد گردد و موجب كاهش استقلال فرد در زمينه هاي اجتماعي و اقتصادي شود.

4) دسته بندي معلوليتها: اختلال جسمي حركتي، اختلال ذهني، اختلال بينايي، اختلال شنوايي، اختلال گفتاري ، اختلال اعصاب و روان.

تبصره ها و توضيحات:
1) در ماده 6 در صورت معلول بودن خواهر و برادر، مي بايست معلولين مجرد باشند و در صورت متأهل بودن آنان فرد مشمول نمي توانداز اين قانون استفاه كند.
2) در صورت وجود بيش از يك فرزند ذكور سالم بالاي 18 سال استفاده از ماده 9 امكانپذير نمي باشد.
3) خانواده هايي كه فرزند معلول آنها در مراكز توانبخشي شبانه روزي نگهداري مي شوند نمي توانند از ماده 9 استفاده كنند و در صورت ترخيص از مراكز نيز تا پنج سال حق پذيرش در مراكز شبانه روزي سراسر كشور را ندارند.
4) در ماده 6 در صورت معلوليت پدر يا مادر يا هر دو در صورتي كه در مراكز شبانه روزي باشند فرد مشمول مي تواند از قانون فوق استفاده كند ليكن در صورت معلوليت خواهر و برادر حداقل يكي از آنان بايد در خانواده نگهداري شود تا استفاده از اين قانون امكانپذير باشد.
5) استفاده معلولين از مراكز روزانه توانبخشي محدوديتي در استفاده از قانون 6 و 9 ايجاد نمي كند.
6) مشمولين داراي فرزند معلول نيز مي توانند از ماده 6 طبق ضوابط جهت معافيت استفاده كنند.

نحوه عملكرد :
سازمان بهزيستي استان جهت اجراي دو ماده قانوني فوق، كميسيونهاي تخصصي متشكل از پزشكان و كارشناسان خبره تشكيل داده است كه پس از تشكيل پرونده توانبخشي معلول در اداره بهزيستي شهرستان محل سكونت خود، معلول و مشمول جهت شركت در يكي از دو كميسيون معرفي مي شوند. پس از تأييد و تعيين شدت معلوليت در اين كميسيونها موارد زير انجام مي شود:
1) در ماده 6 يكي از نسخ فرم به همراه مدارك لازم توسط مشمول به دفاتر پليس 10 + تحويل داده مي شود و يك نسخه توسط رابط سازمان بهزيستي بعنوان تأييديه به مراكز وظيفه عمومي تحويل مي گردد. در اين ماده، حضور معلول و مشمول در كميسيون پزشكي نظام وظيفه جهت تأييد نهايي الزامي است و پس از ان كارت معافيت صادر مي شود.
2) در ماده 9 يكي از نسخ فرم به همراه مدارك توسط مشمول به دفاتر پليس 10 + تحويل داده مي شود و يك نسخه جهت تأييد نهايي معاون توانبخشي سازمان بهزيستي كشور توسط رابط سازمان بهزيستي استان به بهزيستي كشور ارسال مي شود و پس از ارسال اين تأييديه به مركز وظيفه عمومي ، كارت معافيت صادر ميگردد.